Een kasteel en een burcht lijken op elkaar. Het wordt ook vaak door elkaar gehaald. Maar wat is nu een kasteel en wat is een burcht? En wat is het verschil ertussen? Daar kom je in deze blog achter, dus lees vooral verder!
Kasteel
Kasteel is een verzamelbegrip voor zelfstandige, versterkte bouwwerken die onder toenmalige militaire omstandigheden te verdedigen waren. Het is een versterkt bouwwerk dat in de middeleeuwen werd gebouwd om bewoners te beschermen tegen aanvallen. De term is afgeleid van het Latijnse woord ‘castellum’. Daarnaast werden ze ook gebruikt om macht en status uit te stralen. Kastelen dienden als woonplaats voor mensen van adel en vorsten. Tegenwoordig is de betekenis breder en wordt het vaak gebruikt voor musea of culturele centra.
Een middeleeuws kasteel is te herkennen aan de verdedigbaarheid. Je kunt er dikke stenen muren, torens, een ophaalbrug en een gracht eromheen zien. Binnenin waren de woonplekken, een binnenplaats en vaak een zaal voor feesten of bestuurlijke zaken. Nu kun je bijvoorbeeld een bedrijfsfeest voor 1500 personen organiseren in deze zalen. De locatie van een kasteel is vaak strategisch gelegen. Zo kon er beter verdedigd worden en controle worden gehouden over handelsroutes.
Het woord kasteel wordt meestal gebruikt om een privé, versterkte woonplaats van een heer of adellijke familie. Dit is om het te onderscheiden van een paleis, dat niet versterkt is.
Burcht
Een burcht is, net als een kasteel, een versterkt bouwwerk dat vooral in de middeleeuwen diende als woning voor een edelman. Het woord burcht is afkomstig van het Duitse ‘Burg’. Dit betekent een versterkte nederzetting. Vaak is het te herkennen aan dikke, hoge muren, torens, schietgaten en een gracht. Dit dient als een plek van bescherming voor de edelmannen en zijn familie.
Vaak werd een burcht gebouwd vanuit een zware stenen toren, die ook als laatste steunpunt en schuilplek kon worden gebruikt. In vlakke gebieden werden waterburchten opgericht, met diepe grachten langs alle zijden. De toegang tot de burchten kon afgesloten worden met een valbrug. In andere gebieden werden de burchten gebouwd op meanders in rivieren of op een heuvel. Daarnaast werden er ook burchten gebouwd op rotsen of bergtoppen. Van hieruit konden dreigingen al van ver af gezien worden.
Burchten zijn er in verschillende groottes en daarmee ook verschillende functies. De burchten van koningen en grote heren konden grote afmetingen hebben en waren een militaire basis en administratief centrum. Kleinere burchten waren woontorens boven elkaar gelegen kamers en waren bedoeld als verdediging tegen vijanden.
Vaak worden ook een burcht en een slot door elkaar gehaald. Lees dan ons blog over de verschillen tussen een slot en een burcht.
Verschil
Strikt genomen is een burcht een kasteel, maar een kasteel geen burcht. Het grootste verschil tussen een kasteel en een burcht is het primaire doel. Een burcht is een goed versterkte woning gericht op verdediging. Een kasteel is ook versterkt, maar werd meer gericht op luxe, status en bewoning dan op de militaire functie. Vanaf de 14e eeuw veranderde de functie van een kasteel, waarbij verdediging minder belangrijk werd. De luxe en comfort van een adellijke woning nam juist toe. Bij een burcht is de verdediging wel altijd het doel gebleven en heeft daarom ook minder luxe dan een kasteel.
De term kasteel wordt vaak gebruikt voor een versterkte woning en kan verwarring veroorzaken. Ook doordat het wordt gebruikt voor latere, minder versterkte gebouwen. Het onderscheid is dus niet altijd even strikt, omdat veel versterkte woningen uit de middeleeuwen, oorspronkelijk burchten waren met de nadruk op verdediging. Nu worden deze vaak ook kastelen genoemd.
Kortom: het verschil tussen een kasteel en een burcht zit hem dus vooral in de functie van het gebouw en de verdediging. Meer weten over kastelen? Lees dan onze blog over het verschil tussen een kasteel en een fort.
