Kogelkranen worden veel gebruikt om een vloeistof, zoals water, of gas mee af te sluiten. Er zijn vele verschillende soorten kogelkranen. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen een elektrische kogelkraan en een handbediend exemplaar? En wat zijn de voor- of nadelen ervan? Wij zochten het uit en je leest het in dit artikel.
Wat is een kogelkraan?
Voordat we het verschil gaan bespreken tussen een elektrische kogelkraan en een handbediende kogelkraan gaan we je eerst uitleggen wat een kogelkraan precies is. Want wellicht heb je nog nooit gehoord van een kogelkraan. Je hebt zo’n ding echter gegarandeerd wel eens gebruikt. Ze komen namelijk in elk huis voor.
Een kogelkraan wordt gebruikt als afsluitklep of regulatieklep voor de stroming van vloeistoffen en gassen twee leidingen. Denk daarbij aan water, lucht, gas of andere vloeistoffen. Je ziet ze vaak op de leidingen van een cv-installatie zitten, of als buitenkraantje fungeren. Maar er zijn veel meer toepassingen in en om het huis. Dit soort instrumenten wil je soms af kunnen sluiten om bijvoorbeeld de ketel bij te vullen met water, zodat het niet uit het systeem loopt voordat je de kraan hebt geopend, of om een buitenkraan af te sluiten zodat er geen water meer door de leiding loopt en deze dus niet kan bevriezen in de winter. Ook voor onderhoudswerkzaamheden aan leidingen hebben kogelkranen hun nut.
Het systeem maakt gebruik van een draaiende kogel met een gat. Een kogelkraan wordt om die reden ook wel een kogelklep of bolkraan genoemd. Door de kogel een kwartslag (90 graden) om zijn as te draaien, opent of sluit de klep. Hierdoor kan het gas of de vloeistof stromen of wordt de doorgang juist geblokkeerd. Een kogelklep kan gemakkelijk en snel worden bediend en wordt daarom veel toegepast.
Lekdicht en lange levensduur
Kogelkleppen staan erom bekend een lange levensduur te hebben. Bovendien bieden ze betrouwbare afdichting gedurende het gebruik, zelfs wanneer ze lange tijd ongebruikt blijven. Deze lekdichtheid is mogelijk omdat de kogel in een kunststoffen ring is geperst. Kogelkranen zijn beter bestand tegen verontreiniging dan de meeste andere soorten kleppen.
Verschillende soorten kogelkranen
Er zijn grofweg drie verschillende soorten kogelkranen. De veruit meest voorkomende soort is de 2-weg kogelkraan. Deze reguleert de stroming tussen twee (onderdelen van) leidingen. Daarnaast zijn er 3-weg en 4-weg kogelkranen. Die worden gebruikt om circuitfuncties te reguleren. Zo kun je bijvoorbeeld de stroomrichting van water of gas beïnvloeden door de kogelkraan in een bepaalde stand te zetten, waardoor een opening van een leidingcircuit wordt afgesloten. Dit zie je vaak in pompsystemen.
Talloze maten en materialen
Kogelkranen komen voor in talloze maten, want ook leidingen bestaan in vele afmetingen. Zo is er dus voor elk leidingsysteem een geschikte kogelkraan. Ook komen kogelkranen voor in verschillende materialen. Het meest voorkomende materiaal waar ze van worden gemaakt is messing, maar er zijn ook kogelkranen van staal, RVS en kunststof. Afhankelijk van het type vloeistof, de temperatuur, druk en omgevingsfactoren wordt bepaald welk materiaal het beste is voor de behuizing van de kogelkraan.
Elektrische kogelkranen vs handbediende kogelkranen
Nu je weet wat een kogelkraan is en waarvoor deze wordt gebruikt kunnen we komen tot de vergelijking tussen een elektrische kogelkraan en een handbediende kogelkraan. Traditioneel werden kogelkleppen met de hand bediend. Er zijn tegenwoordig echter ook elektrische kogelkranen, die ook wel gemotoriseerde kogelkranen worden genoemd. En die bieden diverse voordelen.
Bij een elektrische kogelkraan wordt de kogel bestuurd door een elektrische actuator (een elektromotor) die rechtstreeks op de ventielspindel wordt aangesloten en deze een kwartslag draait. Dit in tegenstelling tot een handbediende kogelkraan, die, zoals de naam al zegt, met de hand een kwartslag moet worden gedraaid. De werking van de kogelkraan is verder hetzelfde, maar de bediening geschiedt dus automatisch.
Het grote voordeel van een elektrische kogelkraan is daarom dat deze op afstand kan worden bediend of voor een geautomatiseerde toepassing. Er zijn immers geen fysieke mensenhanden voor nodig. Elektrische kogelkranen worden gewoonlijk gebruikt als kogelkranen voor elektrische waterkogelkranen of voor verwarmingstoestellen.
Een ander voordeel van een elektrische kogelkraan is dat ze zeer robuust en energiezuinig zijn, doordat er alleen stroom wordt gebruikt tijdens het schakelen. Elektrische kogelkranen worden meestal gebruikt in verwarmingssystemen als zoneventiel.
Waar moet je op letten als je kogelkranen koopt?
Zoals al vermeld zijn er vele soorten kogelkranen, in vele afmetingen en van diverse materialen. Welke je moet gebruiken hangt af van allerlei factoren. Onder andere de plek waar de kraan wordt geïnstalleerd en de gewenste functionaliteit. Ook de diameter is van belang. Deze moet overeenkomen met de diameter van de leiding(en). Check deze zaken dus eerst voordat je een kogelkraan gaat aanschaffen. Twijfel je, schakel dan de hulp van een professional zoals een cv-installateur in.
