Ten eerste is het duidelijke verschil natuurlijk, dat een kerkelijk huwelijk een godsdienstig huwelijk is en dan ook in de kerk plaatsvindt. Een burgerlijk huwelijk is een huwelijk voor de wet. Dit huwelijk wordt voltrokken in het gemeentehuis, maar kan ook op een andere locatie binnen de gemeente worden voltrokken.
Uitzondering
Voorwaarde voor een andere locatie voor het burgerlijk huwelijk, is wel dat de gemeente toestemming voor die locatie heeft gegeven. Je mag zelfs in iedere gemeente trouwen, als je maar bij de gemeente van jou of jouw partner in ondertrouw gaat. Het is soms ook mogelijk om een burgerlijk huwelijk in een kerk te laten voltrekken. Zo is dit bijvoorbeeld mogelijk in het kerkje De Duif in Amsterdam. Het is niet in elke kerk mogelijk om het burgerlijk huwelijk af te sluiten.
Eerst het burgerlijk huwelijk
Het is in Nederland verplicht om eerst te trouwen voor de wet. Daarna mag je voor de kerk trouwen. Dit houdt dus in dat je altijd, als je in Nederland wil trouwen, eerst het burgerlijke huwelijk moet laten voltrekken. Als dit niet wordt gedaan, dan is de voltrekker van het kerkelijk huwelijk, meestal de pastoor, strafbaar. Dit levert de pastoor een geldboete op van rond de 4.000 euro. Gaat die pastoor nog een keer een kerkelijk huwelijk voltrekken, terwijl de partners niet voor de wet zijn getrouwd? Dan kan hem twee maanden gevangenisstraf worden gegeven.
Juridisch
Het burgerlijk huwelijk heeft ook een aantal juridische aspecten. Zo kan bijvoorbeeld niet iedereen zomaar met elkaar trouwen. Er moet bijvoorbeeld sprake zijn van een bepaalde leeftijd. Zet je niets op papier, maar trouw je wel voor de wet? Dan betekent dit dat je getrouwd bent in gemeenschap van goederen. Dat betekent onder andere dat beide partners bij schulden die ontstaan tijdens het huwelijk, beide aansprakelijk zijn. Dus ook al weet jij er niets vanaf en heeft jouw partner schulden gemaakt ten tijde van het huwelijk? Dan ben jij ook daarvoor aansprakelijk. Trouwen is trouwens niet de enige mogelijkheid om juridisch dingen vast te leggen. Dat kan ook met een geregistreerd partnerschap. Het kerkelijk huwelijk heeft vooral een grote symbolische waarde. Met name voor mensen die gelovig zijn, is het kerkelijk huwelijk ook minstens net zo belangrijk, zo niet belangrijker dan het burgerlijke huwelijk.
Niet heteroseksuele partners
Wettelijk kan in Nederland een stel gewoon trouwen. En, bij zowel een kerkelijk huwelijk als een burgerlijk huwelijk dragen de bruiden, als er één of twee bruiden zijn, meestal, mooi trouwjurken: goedkoop of duur, al naar gelang het budget. Voor de kerk trouwen is soms nog wel een ding. Sommige mensen die godsdienstig zijn, menen dat hun geloof heteroseksuele relaties afkeurt. Dit geeft soms fricties.
